Door Nicole van Balen, Dance & Ballet Company
Sport en bewegen is van groot belang voor ieder kind. Eerst leert een kind de grote bewegingen zoals kruipen en huppelen. Vervolgens wordt de beweging steeds specifieker.
Wanneer een kind dingen leert wil het vervolgens ook energie kwijt: na een intensieve dag op school is sport en bewegen, buitenspelen, fietsen en rennen een onderdeel van de dag dat niet vergeten mag worden. Onderzoek toont aan dat kinderen echter te weinig bewegen per dag wat makkelijk resulteert in overgewicht. Na school schuiven ze met eten en drinken op de bank met een SMARTfone in de hand. Ouders krijgen hen steeds moeilijker naar buiten om te ravotten. Daarmee worden vriendschappen niet gemaakt, ruzies niet bijgelegd. Ook het punt van verveling, dat juist het begin is van creativiteit, verdwijnt. Apps als TikTok en Snapchat doen als snel hun intrede in het leven van het schoolgaande kind. Hoe krijg je een kind van de bank af? Wat helpt jou in de weg tot het kiezen van een vrijetijdsbesteding voor je kind of voor jezelf? Hoe blijf je motiveren?
Ontwikkel & daag uit!
Dans en ballet is een geliefde bezigheid en je kan er niet jong genoeg mee beginnen. Samen spelen in een groep, een lieve juf en prachtige muziek zijn de ingrediënten voor de kleuter- en kinderlessen. Toch doet dat de inhoud en het belang van dansonderwijs te kort. Naast de bewuste muzikale ontwikkeling die de docenten inzetten voor variatie en plezier, staan de motoriek en coördinatie in deze lessen centraal. Er is geen bewegingsvorm te bedenken waarbij de dynamiek zo divers is. Het brein wordt gevraagd de bewegingen te coördineren en graag op de maat van de muziek. Elke les is daarmee van belang voor de ontwikkeling van het jonge brein. Er zijn onderzoeken die aantonen dat de motorische ontwikkeling van jonge dansers helpt bij problemen als dyslectie. Om die reden wordt er op steeds meer scholen gekozen voor taal- en rekendans of het structureel aanbieden van dansonderwijs onder schooltijd. Voeg daar stevig staan, balans en expressie aan toe en daar is het uitgangspunt voor de les klassiek ballet, de basis van alle dans. Los van het feit dat een kind met plezier moet bewegen en blij de studio in komt stappen, is het dus van belang dat er niet alleen dansjes op de muziek worden gedaan. Er zijn vele diepere lagen en overwegingen die niet vergeten mogen worden.
Voor kinderen en tieners wordt de les echt verbreed met oefeningen in kracht en flexibiliteit. Door focus op de mogelijkheden van het lijf, leren met name de tieners hun fysieke grenzen te ontwikkelen. Die grenzen worden onderzocht met vriendelijkheid: ga er niet overheen of wanneer je dat wel doet, wat gebeurt er dan? De uitdaging voor tieners is te vinden in de diversiteit in oefeningen, muziekkeuze, deelname aan wedstrijden en natuurlijk spitzenlessen. Niets van dat al is mogelijk wanneer je de eerste stappen in het dansonderwijs gemist hebt.
De lesopbouw binnen een lesuur, lessenreeks en seizoen is van belang. Een kind kan niet leren draaien zonder eerst te leren stevig te staan en balans te houden. Ook in deze ontwikkeling kunnen geen stappen worden overgeslagen, zonder vast te lopen. Mijn docenten zijn met name hierin opgeleid: hoe pak je dit aan? Waar moet ik heen met deze leerling en hoe krijg ik dat voor elkaar met die leerling? Het resulteert niet alleen in gevarieerde lessen maar ook in jaren dansplezier.
Rust, regelmaat & reinheid
De drie `R’ woorden krijg je als ouder mee als handleiding bij de geboorte van je kind. We ervaren allemaal ook dat het werkt. Dit is tevens een beproefde methode bij sport, spel en bewegen. Rust creëer je door niet iedere dag iets anders te doen maar je te verdiepen in je hobby. Zoek een vorm van bewegen die je kind past en blijf daar even bij. Kinderen vinden alles leuk en het aanbod is enorm. Door een keuze te maken en het seizoen af te maken is daar ook weer een les geleerd. Wanneer je drie keer per week naar dezelfde voetbaltrainer gaat geeft dat ook rust in het hoofd van je kind: dezelfde sport, afspraken, regels en omgeving zorgt voor duidelijkheid.
Regelmaat is het tweede toverwoord. Iedereen die op de bank zit met thee en lekkers, wil niet opstaan. Dat herkennen wij als ouders na een dag werken maar kinderen hebben dat precies zo na een intensieve dag op school. Lukt dat wel en ga je toch naar je training, blijkt het heel leuk! Je bent blij dat je bent geweest en zo niet, dan wordt je echt gemist door de groep of trainer. Die regelmaat is ook voor kinderen van belang.
Reinheid is te vinden de fijne omgeving en zorg voor jezelf. Ga je naar de judo, zorg voor een goed zittend en schoon pak. Ga je zwemmen, zorg dat je zwemkleding past en niet afzakt in het water. Sta je ergens op een veld, ga zorgvuldig om met je omgeving; jong geleerd is oud gedaan.
Energie!
Bewegen kost energie. Denk aan een hardlooptraining bij honkbal of hockey, uitgeput en voldaan stap je van het veld. Een goede nachtrust is het gevolg en daarmee is bewegen een van de belangrijkste dingen voor een prettig dag- en nachtritme.
Deze energie haal je uit gezonde voeding. Extra suikers zijn niet nodig en een flesje water volstaat bij je training. De balans tussen goed voedsel en bewegen zorgt voor een goede conditie. Dan kan je eenmaal op de racefiets, gewoon vaart houden en kletsen tegelijk. Of je partner bijhouden bij een rondje hardlopen om de Toolenburgerplas. Na een passende hoeveelheid kilometers voelt dat goed en voldaan.
Vele bewegingsvormen geven ook energie! Juist door die goede nachtrust en dat fijne dag- en nachtritme. Je begint uitgerust aan de dag. Maar ook door het zien van fijne mensen en even bij te kletsen. Daarnaast is het verbeteren van je conditie essentieel voor de benodigde energie in je dagelijkse leven. Geen koffie of energydrank kan daar tegen aan.
Slaapproblemen zijn vaak een reden om met yoga te beginnen. Het klopt, het is bij uitstek de bewegingsvorm die kan helpen te ontspannen en je hoofd leeg te maken. Het geeft je al vrij snel handvatten om de drukte van de dag van je af te laten glijden. Ook helpt het bij nek- en schouderklachten of juist bij een lage rug die extra aandacht kan gebruiken.
Toch is yoga ook een vorm van bewegen die juist heel veel energie kan geven! Na de les nog even bouwpakketten in elkaar zetten of je huis aan kant brengen: je draait je hand er niet voor om. Energie gaat juist stromen en het geeft je een opgelucht en alert gevoel.
Er zijn verschillende yogalessen: restorative yoga is heel zacht en hersteld terwijl je in yogahoudingen ontspant. Deze manier van yoga is voor veel mensen prettig toegankelijk en helpt met name bij blessures en beperkingen in gewrichten en banden. YinYoga en YogaFlow zijn ook voorbeelden van prettige manieren van yogaonderwijs: zacht, toegankelijk en precies dat wat we denken dat yoga is. Wanneer we dan het thema switchen naar Broga of Poweryoga is iedereen weer even alert: krachtig en gericht op een stevig core. Bekende houdingen komen voorbij en inderdaad, ook die herkennen we als yoga. Deze lessen ondersteunen met name de duursporters die in mindere mate buik- en rugspieren trainen.
De kern van yoga is de combinatie van kracht, flexibiliteit en concentratie. Alledrie deze aspecten zijn terug te vinden in iedere lessenreeks, iedere les maar ook in iedere houding. Door die houding bewust te koppelen aan de adem, moet je concentreren. Dat is yoga: houding en concentratie, verbonden door de adem.
Nieuw zijn de vele yogalessen voor kinderen; zij hebben hulp nodig bij het leren concentreren, het leren ontdekken van de mogelijkheden van je lijf en ontwikkelen van de motoriek en coördinatie. Al deze aspecten tref je in de yoga, judo en danslessen: perfect om je jaren in te verdiepen dus.
Creativiteit geeft ruimte
Naast sport en bewegen wordt spel en onderling contact gezien als belangrijk. Ook is het wedstrijdelement voor veel ouders belangrijk en wanneer je wint is er natuurlijk ook niets leuker dan dat. Anders nu dan vroeger, is het creatieve element dat terug te vinden is in iedere beweegles. De opdrachten die een kind krijgt in de les om van niets, iets te maken. Dat onderdeel is niet weg te denken uit de dansles, of dat nu streetdance of showdance is, klassiek ballet of modern. Maar let op, iedere sporttraining biedt dit nu aan! Kinderen leren door zelf te bedenken hoe ze vanuit dat niets, iets kunnen maken. Docenten, trainers en vrijwilligers worden getraind om het lerende kind de ruimte te geven om zelf aan de slag te gaan met de lesinhoud. Hoe makkelijk is muziek aan te zetten en met opdrachten aan de slag te gaan. Maar de voetbaltrainer deelt nu ook het veld op en laat de voetballers zelf oefeningen bedenken. Waterpolotrainers geven de bal, het water en de tijd en gaan zitten: verras mij! En dat doen de waterpoloërs dan ook. Geweldige oefeningen ontstaan door overleg en samenwerken van de teamgenoten. Dat wat de kids moeten leren, beklijft op deze manier fantastisch.
Dit stuk begon ik met de vraag: hoe blijf je gemotiveerd om te bewegen? Ik ben ruim vijfentwintig jaar docent dans en ik denk dat het antwoord ligt in verdieping; ik blijf uitdagen. Het dansvocabulaire is zo groot, de muziekkeuze is oneindig, het kan niet saai worden. Zelfs niet wanneer je elke les begint met een plié.
De rust, regelmaat en reinheid worden vaak genoemd in motivatie om te gaan sporten. Mijn twee jongens zijn een mooi voorbeeld: er is een weg en die gaat naar het zwembad. Soms was er protest, soms hadden ze geen zin maar ze kwamen er altijd weer blij vandaan. Ik heb hen als moeder dus nooit wat anders aangeboden. Als super pubers zijn ze nu wel de bom: groot, sterk en heel snel. Net als hun teamgenoten overigens. Zij spelen samen en motiveren elkaar, worden gemist bij afwezigheid en geven vol overgave training aan de kleintjes van de vereniging. En die vinden dat prachtig!
Gedurende mijn werk als dansdocent heb ik mijn school zien groeien en door uitsluitend espresso te drinken, bleef ik overeind. Dat moest natuurlijk fout lopen en yoga gaf handvaten om uit die vicieuze cirkel te komen. Na zes jaar opleiding, daar is de verdieping, kan ik niet meer zonder yoga. Ik roest zelf vast in de zomervakantie, dus dan gaan de lessen door in het Haarlemmermeerse bos. Yoga geeft me energie, zorgt dat ik slaap en mijn lijf soepel houdt.
Omdat een mens ook nog een hobby moet hebben heb ik afgelopen jaren geschiedenis gestudeerd. Ik ben de uitdaging aangegaan om van Auschwitz naar Westerbork te fietsen. Voor het eerst werd ik `senior’ genoemd, daar ging ik gemiddeld 100 km per dag tussen de studenten op een racefiets die ik voor de gelegenheid had aangeschaft. Het leerde me doorzetten. Wat ik normaal achtte bleek echt heel moeilijk. Ik viel terug op voorbereiding en conditie en toen dat op was op innerlijke motivatie. Wanneer ik stil viel was er wel ergens een student die zijn dromen aan me vertelde; hup weer 40 km verder. Zij trokken mij er doorheen. Je hebt echt de mensen om je heen nodig om ergens te komen, van kamp tot kamp trokken we bijna 2000 kilometer verder. Het leerde mij hoe je omgeving je in je kracht kan zetten. Je hebt je team nodig of je vriendin die toch meesleept op donkere dagen.
Creativiteit ervaar ik als docent op de middelbare school als een beetje verdwenen. Iedere minuut is opgevuld door de telefoon in de hand. Gewoon een beetje zitten en aanspreekbaar zijn is niet meer van deze tijd, verveling past niet meer in het woordenboek. Die creativiteit, het vormgeven, wordt nu bewust in iedere les geïmplementeerd door leerlingen de autonomie te geven over het lesmateriaal. Zelf kiezen, zelf aan de slag gaan en leren hoe het zelf te doen. Die Montesorri gedachte wordt niet alleen in iedere schoolles maar in iedere sport- en beweegles geïmplementeerd. Dat is een fantastische ontwikkeling en steeds meer trainers en docenten zetten zo hun tieners aan de slag. Bij dans en yoga is dit normaal maar hoe leuk is dat de tieners die de mini’s lesgeven, dit nu gaan doen op het sportveld! Idolen worden het en het motiveert enorm!
Op de vraag hoe kinderen te motiveren tot bewegen of zelf gemotiveerd te blijven zijn dus verschillende antwoorden mogelijk. Misschien is rust en regelmaat de manier om te doen wat je altijd deed in een prettige omgeving waar je gezien en eventueel gemist wordt. Misschien is verdieping en kennis datgene dat je moet vinden in een inspirerende docent of trainer. Is het opbouwen van conditie of gewichtsverlies een reden om te gaan sporten, lijkt mij dat je omgeving essentieel is. Om te komen tot ontwikkeling en leren is je omgeving van belang. Een team, bekende gezichten of een vriendin voor wederzijdse motivatie. Van belang is dat je beweegt met plezier, in een vertrouwde omgeving, bij mensen met kennis van zaken. Ervaar een gratis proefles, waar je ook gaat sporten. Zie je inspirerende docenten en leuke mensen om je heen, dan zit je goed!
Kennismaken met klassiek ballet, moderne dans, yoga of sportlessen: dans-nu.nl of zuiver-yoga.nl.. Nicole van Balen, 06 – 5515 8298
